Egzamin dojrzałości dla klasy politycznej

Czyli: OJCZYZNĘ DO TABLICY! Nie rządzą nami kołodzieje i praczki. Ośmielamy się, jako suweren, zaprosić Państwo do inicjatywy społecznej skierowanej do klasy politycznej. Czy parlamentarzysta jest dojrzały? Premier, czy pamięta, czym jest imiesłów przysłówkowy uprzedni? Czy Wiceminister Finansów potrafi bez kalkulatora obliczyć 17% z 2345 zł? Marszałek Senatu i Marszałek Sejmu czytał lekturę obowiązkową, poza…

Zanim kultura się wydarzy

Trzy przeszkody epistemiczne w badaniu żywej kultury i postulaty kreacyjnego zwrotu metodologicznego Kultura żywa to zjawisko, które dzieje się zanim zostanie nazwane. Jest obecna w teraźniejszości, efemeryczna, afektywna i intersubiektywna. W przeciwieństwie do kultury zinstytucjonalizowanej – zamkniętej w archiwach, rejestrach i miernikach – kultura żywa to proces, nie obiekt. Badanie jej wymaga czegoś więcej niż…

Człowiek, który zapomniał mieć tors

Jak C.S. Lewis przewidział koniec człowieczeństwa: egzegeza, cytaty i gniew na miarę torsu W epoce, w której dzieci uczą się w szkołach, że honor to tylko reakcja emocjonalna na dźwięk trąbki, a wzniosłość wodospadu to psychiczne pobudzenie receptorów estetycznych, trzeba postawić pytanie: czy jesteśmy jeszcze ludźmi, czy już tylko funkcjami biologicznej ciekawości i algorytmami społecznej…

Zjawisko Alt-Right: między memem a metapolityką

Zjawisko Alternative Right (Alt-Right), mimo swego powierzchownego charakteru internetowej subkultury politycznej, wyrasta z głęboko zakorzenionych tradycji filozoficznych, intelektualnych i ideologicznych. Stanowi nową, reakcyjną syntezę radykalnej prawicy, wykorzystującą kryzys liberalizmu, rozpad konsensusu oświeceniowego oraz emocjonalną destabilizację współczesnych społeczeństw do budowy radykalnie hierarchicznej, segregacyjnej i postdemokratycznej wizji ładu społecznego. Aksjomaty filozoficzne Alt-Right Filozoficzną bazę Alt-Right stanowią trzy…

Zbiorowe zaprogramowanie umysłu: o wymiarach kultury narodowej według Geerta Hofstede

Teoria, zastosowanie i perspektywa międzynarodowa: Polska, USA, Japonia, Dania, Chiny Wprowadzenie do modelu Hofstede’a Nie sposób prowadzić poważnej refleksji nad współczesnym zarządzaniem międzykulturowym, komunikacją społeczną czy tożsamością organizacyjną bez odniesienia się do koncepcji wymiarów kultury narodowej Geerta Hofstede’a. Holenderski psycholog społeczny wykreślił różnice kulturowe między narodami, tworząc sześciowymiarowy model opisujący zbiorowe wzory myślenia, odczuwania i…

Między echem a zwierciadłem

O relacji informacji, wiedzy i prawdy w epoce Harariego Wprowadzenie: informacja jako nowa waluta Wiek XXI uczynił z informacji walutę, z wiedzy zrobił towar, a z prawdy utkał przeszkodę. Yuval Noah Harari, jeden z najbardziej wpływowych kronikarzy współczesności, w swojej książce „Nexus” ukazuje, jak informacja stała się podstawą porządku społecznego, a nie poznania rzeczywistości. Jego…

Dług jako przemoc uświęcona

Między biblijnym jubileuszem a nowoczesnym kolonializmem finansowym Dług jako paradygmat zniewolenia Współczesny porządek światowy opiera się na niewidzialnych, lecz rygorystycznych kajdanach długu. David Graeber pisał, że „Dług to nie tylko obowiązek, to forma przemocy, uświęcona przez rachunek”. Dług jako narzędzie przymusu nie tylko reguluje relacje ekonomiczne, ale i kształtuje struktury władzy, podporządkowując jednostki i wspólnoty…

Teoria chaosu – nauka złożoności i efektu motyla

Opracowanie dydaktyczne z glosariuszem pojęć Wprowadzenie do teorii chaosu Teoria chaosu to dziedzina badająca zachowania układów deterministycznych o dużej wrażliwości na warunki początkowe. Wywodząc się z fizyki i matematyki, zyskała znaczenie także w ekonomii, biologii, socjologii, a nawet estetyce. Umożliwia modelowanie zjawisk złożonych, nieregularnych i trudnych do przewidzenia. Niniejszy tekst łączy glosariusz pojęć z refleksją…

Wszystko płynie nieregularnie

Teoria chaosu jako lustro złożoności świata społecznego Czasem najważniejsze rewolucje zaczynają się od błędu na wydruku. Tak było z Edwardem Lorenzem, meteorologiem z MIT, który w 1963 roku, powtarzając serię obliczeń pogodowych, postanowił zaoszczędzić czas, wprowadzając zaokrągloną wartość jednej zmiennej: 0,506 zamiast 0,506127. Komputer, posłuszny jak grecki bóg logiki, odmówił jednak posłuszeństwa w oczekiwany sposób.…

Czas Giddensa

Alchemia teraźniejszości i długiego trwania Jeśli istnieje coś, co przesącza się przez każdą szczelinę życia społecznego, a mimo to rzadko staje się bohaterem teorii społecznej, to jest nim właśnie czas. Czas, ten stary kuglarz, który uderza w bębny rytuału poranka i jednocześnie tka niewidzialne więzy instytucji. W teorii strukturacji Anthony’ego Giddensa czas nie jest już…